Pitutur
Wong dhemen
dialem iku bodho, nanging ki pujangga enggone ngetog kepinteran perlune mung
golek alem. Apa iku pujangga bodho. Ora ngono. Alem kang nyata iku gumebyar,
kaya sorotinglintang panjer rina. Dene alem kang ora nyata surem anglamuk pindha
mripat kawuwanan, mlolo ora sumurup ing becik. (MB)
TERJEMAHAN: Orang suka dipuji itu tolol, tetapi ki pujangga (maksudnya: Ki
Padmasusastra) mengeluarkan kepandaian, tujuannya hanya cari pujian. Apa
pujangga tolol. Bukan begitu, pujian yang nyata itu bersinar seperti bintang
pagi. Sedangkan pujian yang tidak nyata suram berkabut, seperti orang yang
matanya terbuka tetapi tidak bisa melihat. Membelalak tetapi tidak melihat
kebaikan
b. Landheping gegaman saka diasah ing
wungkal, landheping budi saka gegosokan kawruh, yagene kowe isin takon tiron
supaya mundhak kawruhmu, aja malah dhemen kandha angecuwis mung murih dialem
pinter, para sujana malah angarani bodho marang kowe.(MB)
TERJEMAHAN: Tajamnya senjata karena diasah dengan batu asah, tajamnya budi
karena diasah dengan ilmu. Mengapa kamu malu bertanya supaya meningkat ilmumu?
Kamu malah bicara tidak menentu supaya mendapat pujian bahwa kamu pandai.
Orang-orang pandai malah mengatakan kamu tolol.
c. Umpak iku
wisa mandi, sapa sing kataman umpak: kena, cacad uripe sinebut manungsa bodho,
ginaguyu ing para sujana.
TERJEMAHAN: “Umpak” (pujian yang berlebihan tidak sesuai dengan hal yang
sebenarnya) adalah racun berbisa. Siapa yang mudah “diumpak” hidupnya menderita
cacat yang disebut “orang tolol”, menjadi bahan tertawaan orang-orang pandai.
Ing
samubarang gawe ojo sok wani mestek ake, awit akeh lelakon kang kebak
sambekalane sing ora biso dinuga tumibane.
Dalam hal apapun jangan terlalu berani untuk
memastikan, karena banyak kejadian yg sarat dengan berbagai rintangan yg tak
dapat kita duga kapan akan terjadi.
“Sabar
iku ingaran mustikaning laku, jumbuh karo unine bebasan, “sabar iku kuncining
swarga,” ateges marganing kamulyan.
Bertingkah laku dengan mengedepankan kesabaran
itu ibaratkan sebuah hal yg sangat indah dalam sebuah kehidupan, sama seperti
bunyi sebuah peribahasa, berlaku sabar itu adalah “jalan utama” untuk
mendapatkan “surga”yang berarti ketentraman dan kedamaian dalam menjalani
kehidupan.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar